Verslag Kraanvogelexcursie Duitsland 28-10-23

Kraanvogelexcursie naar Duitsland op 28 oktober 2023.

Op deze laatste zaterdag van oktober kwamen acht deelnemers uit Noord- en Zuid-Holland naar Duitsland om Kraanvogels te kijken. Het was de laatste dag voordat de wintertijd in zou gaan, dus duurde de excursie van 11.00-19.00 uur. Met 11 graden Celsius en windkracht 3 was het eigenlijk prima weer, alleen was het even afwachten hoe erg de verwachte regen zou worden.

Eerste groep Kraanvogels in het veld

Even voor elven was iedereen aanwezig en begonnen we met een uitleg over het verloop van de dag. Ondertussen hoorden we een Boomklever roepen, aan de andere kant van de weg, en zagen we een groepje Huismussen in de heg fladderen. Daarna gingen we in colonne op weg naar de eerste plek in het gebied, waar we een aantal uren zouden blijven.

Eén van de deelneemsters had de wens om minimaal 8 Kraanvogels te zien. Voor haar was de excursie om 11.20 uur al geslaagd, omdat bij de eerste plek al minstens 50 Kraanvogels te zien waren. De telescopen werden neergezet zodat iedereen de vogels mooi kon bekijken. Tussen de volwassen dieren liep hier en daar een jong dier, te herkennen aan de bruine hals en kop. Een Blauwe Reiger, die in hetzelfde land liep, was echt een maatje kleiner dan de Kraanvogels . Ook waren daar Grauwe Ganzen te zien en zat in de verte een Buizerd op een paaltje. In de bomen langs de weg vlogen nog Koolmezen heen en weer.

Enorme groep Kranen gaat op de wieken

We reden verder over de weg met kuilen en stopten een stukje verderop. In het veld zat een enorme groep Kraanvogels. Met een ruwe schatting zaten we minimaal op 1000 stuks! Ook hier werd de tijd genomen om de Kraanvogels en een Grote Zilverreiger goed te bekijken, en te genieten van het enorme aantal.

Plotseling kwam een vogelaar met telescoop over de weg aanlopen, die pal naast het veld liep. Het gevolg was dat alle Kraanvogels de lucht in gingen door deze verstoring. Zonde, want dit kost de dieren onnodig veel energie. Het geluid dat vliegende Kraanvogels maken, was nu goed te horen en zullen de deelnemers waarschijnlijk niet snel vergeten. We keken nog even achter ons en zagen een aantal Houtduiven in een boom zitten. Door de telescoop was de roze borst en de witte vlek in de hals te zien.

Geelgors en Grote Bonte Specht in de bomen

We stapten weer in en reden door totdat we weer een groep Kranen zagen staan. Deze stonden achter een maisveld, dus liepen we een stukje een pad op. In de bomen naast het pad bleek het een drukte van jewelste te zijn met kleine vogeltjes: Pimpelmezen, Vinken, Koperwiek, een Geelgors en een Grote Bonte Specht. Om de Kraanvogels niet te verstoren bekeken we ze van afstand even met de telescoop. Ook zagen we een Zwarte Kraai in een boomtop zitten voordat we we weer naar de auto’s liepen.

Over een prima landweg reden we verder door het gebied, terwijl de eerst regenbui los barstte. In een geoogste maisakker langs de weg stond weer een grote groep Kraanvogels te foerageren (eten). Als we zouden uitstappen zouden ze schrikken en opvliegen, dus bleven we een tijdje in de berm staan. Op deze manier kon iedereen ze toch goed bekijken en eventueel fotograferen. Het voordeel hiervan was bovendien dat we zelf droog bleven 😉

Lunch in het veld

Na een poosje reden we door, zagen we hier en daar in de verte groepjes Kraanvogels staan en stopten we bij een kruising. Het was inmiddels zo goed als droog, én lunchtijd. De spullen werden klaargezet en iedereen smeerde een eigen broodje, al of niet met beker soep of koffie. Ondertussen zagen we Kraanvogels overvliegen en een mannetje Blauwe Kiekendief laag over het veld jagen. Ook werd een Ekster gesignaleerd. Toen de magen gevuld waren begon het ook net weer te regenen, dus werd er snel ingepakt en weer verder gereden.

Een Torenvalk vloog voorbij en bij de volgende kruising parkeerden we, om over het land te kijken. Hier stonden behalve Kraanvogels ook verschillende soorten ganzen. In eerste instantie leken het alleen Grauwe Ganzen (grote oranje snavel) te zijn, maar er bleken ook Kolganzen (zwarte strepen op buik) en Toendrarietgans (klein oranje stukje op snavel) tussen te lopen.

Blauwe Kiekendief, Smelleken en Rode Wouw zijn op jacht

Iets verderop stopten we even bij een akker waar Witte Kwikstaarten bij een waterplas scharrelden en een groep Kraanvogels achter in het land liep. Bij de volgende stop zagen we een mannetje Blauwe Kiekendief over het veld jagen, die zich even mooi liet zien. Plotseling schoot een kleine valkachtig roofvogel over het veld, een Smelleken. Zo snel als hij verschenen was verdween hij ook weer uit beeld, maar meerdere deelnemers hadden hem gezien. Ook zagen een aantal de Gaai vliegen, die tussen de bomen verdween.

Het was inmiddels tijd om richting het veen te rijden. We passeerden een bordje dat aangaf dat er jagers actief waren in het gebied (we hadden al een aantal mensen in groen en oranje kleding zien lopen). Op dat moment zagen we een Rode Wouw vlakbij vliegen. Natuurlijk werd er even gestopt, zodat iedereen deze vogel even goed kon bekijken. In Duitsland is het een algemene roofvogel, maar voor Nederlanders is het toch een soort die je niet zo gauw ziet.

Klapekster vanuit de uitkijktoren

Na een eindje rijden kwamen we aan in het veengebied, waar we de auto nog kwijt konden bij de uitkijktoren. Natuurlijk gingen we eerst even ‘boven’ kijken, waar we genoten van het mooie uitzicht over het veen. Dit werd nog versterkt door een dubbele regenboog. Na enig speurwerk werd in de verte een Klapekster gevonden, die in een boomtop zat. Verder was er geen vogel te bekennen vanuit de uitkijktoren.

Bij de auto’s werd nog even koffie/thee en een stuk notenkoek genuttigd, voordat we aan de korte wandeling door het veen begonnen. Tijdens de wandeling hoorden we een Tjiftjaf roepen, maar hij schoot te snel door de achterkant van de boom heen en weer om hem te kunnen zien. Een Graspieper kwam overvliegen, met zijn hoge roepje. Onderweg werd nog even stil gestaan bij een hartvormige paddenstoel, en als snel waren we op de dam door het veen aanbeland.

Weinig Kraanvogels in het veen

Hier liepen we naar een plek waar we een mooi uitzicht over het gebied hadden. Een aantal Grote Parasolzwammen trokken de aandacht en moesten ook nog even op de foto.

Daarna was het wachten op de Kraanvogels, die normaal gesproken in grote getale het veen komen binnenvliegen om te overnachten.

Er kwamen zo nu en dan kleine groepjes Kraanvogels aanvliegen, die dan met een mooie boog landden in het veen. Op een gegeven moment kwam een groep van ruim 30 stuks aanvliegen, maar groteren aantallen werden niet gehaald. Vreemd, zou er teveel water in het veen staan? Of waren er op dit moment veel minder dan in voorgaande jaren?

De volle maan kwam nog wel even achter de wolken tevoorschijn, en er kwamen zelfs nog een paar groepen ganzen voor langs vliegen. Toen het bijna donker was kwamen vanaf de zuidkant lange slierten ganzen gakkend overvliegen. Voor de deelnemers was dit ook al een bijzonder schouwspel, zoveel ganzen in korte tijd achter elkaar. Het was tijd om een punt te zetten achter de excursie. De deelnemers gaven aan dat ze een mooie dag hadden gehad met heel veel Kraanvogels.

Waargenomen soorten

1 Brandgans – Branta leucopsis
2 Grauwe Gans – Anser anser
3 Toendrarietgans – Anser serrirostris
4 Kolgans – Anser albifrons
5 Houtduif – Columba palumbus
6 Kraanvogel – Grus grus
7 Blauwe Reiger – Ardea cinerea
8 Grote Zilverreiger – Ardea alba
9 Blauwe Kiekendief – Circus cyaneus
10 Rode Wouw – Milvus milvus
11 Buizerd – Buteo buteo
12 Grote Bonte Specht – Dendrocopos major
13 Torenvalk – Falco tinnunculus
14 Smelleken – Falco columbarius
15 Klapekster – Lanius excubitor
16 Gaai – Garrulus glandarius
17 Ekster – Pica pica
18 Zwarte Kraai – Corvus corone
19 Pimpelmees – Cyanistes caeruleus
20 Koolmees – Parus major
21 Tjiftjaf – Phylloscopus collybita
22 Boomklever – Sitta europaea
23 Spreeuw – Sturnus vulgaris
24 Koperwiek – Turdus iliacus
25 Huismus – Passer domesticus
26 Witte Kwikstaart – Motacilla alba
27 Graspieper – Anthus pratensis
28 Vink – Fringilla coelebs
29 Geelgors – Emberiza citrinella

Grote parasolzwam – Macrolepiota procera